Theo số liệu từ Cơ quan Hải quan Trung Quốc, trong giai đoạn 2017-2022, tốc độ nhập khẩu cafe của Trung Quốc tăng trưởng trung bình 25,1% năm, từ 265,25 triệu USD năm 2017 lên mức cao nhất là 717,96 triệu USD năm 2022. Tuy nhiên, thị phần cafe Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc giảm mạnh từ 10,61% năm 2021 xuống 6,91 % trong năm 2022.
Trung Quốc là thị trường tiềm năng đối với ngành cafe xuất khẩu toàn cầu. Cafe hoà tan, cafe pha sẵn đang chiếm thị phần lớn tại Trung Quốc và ngày được tiêu thụ rộng rãi nhờ sự tiện lợi trong sử dụng.
Năm 2022, Trung Quốc nhập khẩu cafe từ trên 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Nguồn cung cafe chính cho Trung Quốc bao gồm: Ethopia, Columbia, Brazil, Malaysia, Italy, Việt Nam,…Cũng trong năm trước, Trung Quốc tăng nhập khẩu cafe từ hầu hết các nguồn cung lớn, từ Việt Nam và Guatemala.
Cafe Việt Nam chủ yếu xuất khẩu dưới dạng cafe thô
Số liệu từ Cơ quan hải quan cho thấy, thị phần cafe của Ethiopia trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc tăng mạnh từ 11,56% năm 2021 lên 26,2% năm 2022. Kim ngạch xuất khẩu cafe của nước này vào thị trường Trung Quốc tăng tới 209% so với năm trước, đạt 188,1 triệu USD.
Ngược lại, mặc dù Việt Nam có nguồn cung dồi dào và giá thành rẻ, Trung Quốc lại giảm nhập khẩu cafe từ Việt Nam tới 3,7%, đạt 49,63 triệu USD.
Nguyên nhân là do người dân Trung Quốc ngày càng ưa chuộng cafe chế biến, cafe pha sẵn chất lượng cao từ Châu Âu, Hoa Kỳ. Trong khi đó, cafe Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là cafe Robusta dạng thô.
Các doanh nghiệp tại Trùng Khành chủ yếu nhập cafe Robusta của Việt Nam về chế biến, pha trộn vì có lợi thế về giá và vận chuyển. Quy mô thị trường cafe ở Trùng Khánh đạt khoảng 3-5 tỷ NDT mỗi năm nên nhu cầu rất lớn.
Dù được đánh giá là thị trường tiềm năng cho xuất khẩu cafe Việt Nam nhưng Trung Quốc là thị trường có tính cạnh tranh cao. Ngoài cafe thô, Trung Quốc còn nhập cafe chế biến sẵn từ Hoa Kỳ và các nước Châu Âu. Vì vậy, trong khi tỷ trọng đầu tư cho chế biến sâu vẫn chưa cao, các doanh nghiệp Việt nên chú trọng nhiều hơn tới chất lượng cafe xuất khẩu, bao gồm cả cafe thô. Nếu không, sẽ khó cạnh tranh và giá trị kinh tế không cao.
Theo Nhã Tịnh
